Diwylliant Cristnogol yn rhy high-brow?

Dwi'n meddwl fod tystiolaeth Gristnogol wastad wedi cael y broblem o fod yn 'high-brow' a dwi cymaint a neb wedi gwneud fy siar yn cyfrannu i'r broblem yma, rwy'n ymddiheuro. Pan yn coleg roeddw ni ac eraill wedi tybio fod y model cyfarfod undeb Cristnogol o gael darlithydd neu weinidog i draethu ar bwnc trwm wedi apelio nol yn y 70au a bod tyrfa niferus yn mynychu'r cyfarfodydd ond fod y model yna ddim mynd i weithio heddiw, wrth reswm. Ond fe ddoes ar draws tystiolaeth yn awgrymu fod y model ddim yn gweithio yn y 70au chwaith ac fod y cyfan yn cael ei gynnal yn yr ysbryd cywir maen siŵr ac fod y cymhellion yn gywir ond yn anffodus yn rhy 'high-brow' i fod yn unrhyw gyfrwng effeithiol i genhadaeth.

“Cafwyd blwyddyn gymharol lwyddiannus eleni. Mae gennym gnewyllyn o tua hanner dwsin o Gristnogion sy'n mynychu'r holl weithgareddau Cymraeg yn ffyddlon, ac yna tua phymtheg o fyfyrwyr eraill sydd yn dod yn achlysurol. Cafwyd cyfres o gyfarfodydd ar Nos Sul ar y thema 'Ffydd', gyda phwyslais arbennig ar arwyr y ffydd, rhai o'r Hen Destament a rhai o hanes Cymru.” Llythyr Agored gan XXX XXXXX¹, Awst 1971 (yng nghasgliad R. Tudur Jones, Bangor)

Dwi'n gwybod am beryglon cyfri bendith yn ôl niferoedd fod credaf fod rhan o'r “argyfwng” presennol yn deillio o'r ffaith ei fod hi'n “argyfwng” 40 mlynedd yn ôl ond rhwng 1970-2007 nid oes dim wedi newid! Pam y bu'r eglwys mor ddiog a di-weledigaeth cyhyd? Oherwydd ei anallu i feddwl tu allan i'r diwylliant neilltuedig Gristnogol “high-brow” o bosib? Mae yn broblem fawr fod y diwylliant Cristnogol mor dosbarth-canol a gwridaf wrth gyfaddef mod i wedi cyfrannu i'r broblem honno. Y gyfrinach nawr (ymysg cant a mil o bethau eraill) yw ceisio dad-high browio ein diwylliant Cristnogol fel bod pawb yn medru dod i ddeall neges syml Iesu o gariad a ffydd mewn byd sy'n chwilio am gariad ac yn chwilio am rhywbeth cadarn i roi eu ffydd arno.

TN:
1. Er chwarae teg dwi wedi dewis cadw enw awdur y llythyr yn gudd